Wersja mobilna     +   Dodaj wydarzenie    Dodaj aktualność    Dodaj galerię    Zgłoś temat    Dodaj ogłoszenie    Dodaj ofertę  

Przeczytaj:
Kumek, Rupar, Rejman czy Szubart? [SONDA]
Czarnota, Czechowicz czy Pasieczny? [SONDA]
Uroczystość w Markowej, 80 rocznica.
Tata wraz z synem Karolem opowiadają o swoich zmaganiach z codziennością
home > Start > Aktualności > Jan Kazimierz Waza przybywa do Łańcuta w krytycznym momencie "potopu szwedzkiego"

Edytuj tekst

UWAGA!
Teraz możesz wysłać nam zdjęcie bezpośrednio z Twojego telefonu komórkowego.
Utwórz wiadomość MMS i wyślij na adres alert@lancut.gada.pl
(adres e-mail wpisz zamiast numeru telefonu nadawcy).
Dodaj zdjęcie:
Wybierz zdjęcie:
Wprowadź podpis zdjęcia:
Autor zdjęcia (podajemy gdy znamy):
Rozmiar tekstu:
AAA
ŁAŃCUT
2023.01.09 08:01 | aktualizacja: 2023.01.12 11:26

Jan Kazimierz Waza przybywa do Łańcuta w krytycznym momencie "potopu szwedzkiego"

W połowie bieżącego miesiąca minie 367 lat od przybycia króla Jana Kazimierza Wazy do łańcuckiego zamku. Na kilkanaście styczniowych dni 1656 roku znakomicie ufortyfikowana forteca bastionowa w Łańcucie stała się faktyczną siedzibą polskiego władcy. Był to okres największego znaczenia Łańcuta i łańcuckiego zamku dla Polski w całej historii miasta i zamku. Król Jan Kazimierz zatrzymał się w Łańcucie na około dwa tygodnie w trakcie powrotnej podróży z wygnania na Śląsku Opolskim do Lwowa.
Jan Kazimierz Waza przybywa do Łańcuta w krytycznym momencie "potopu szwedzkiego"
Jan Kazimierz Waza przybywa do Łańcuta w krytycznym momencie "potopu szwedzkiego"

Najazd szwedzki przeprowadzony latem 1655 roku wywołał ogromny kryzys państwa polskiego - Rzeczypospolitej. Wojsko polskie wyczerpane długotrwałą wojną z siłami kozackimi i rosyjskimi nie potrafiło oprzeć się nowocześnie zorganizowanej i doskonale dowodzonej armii szwedzkiej. Niemal całe terytorium państwa polskiego zostało zajęte przez nieprzyjaciół. Większa część armii polskiej przeszła na służbę króla szwedzkiego Karola X Gustawa, wielu przedstawicieli magnaterii i szlachty złożyło poddańcze hołdy szwedzkiemu władcy. W rękach stronników króla Jana Kazimierza, a był wśród nich Jerzy Sebastian Lubomirski - właściciel Łańcuta i okolicznych posiadłości - pozostały jedynie takie ośrodki jak Łańcut, Przemyśl, Zamość, Lwów i Kamieniec Podolski . Jednak łupiestwa szwedzkie i próba zajęcia klasztoru na Jasnej Górze wywołały wreszcie późną jesienią i zimą 1655 roku narastający opór społeczeństwa i wreszcie wybuch powstania narodowego. Wycofanie się regimentów najeźdźcy z południowej, górzystej części kraju umożliwiło Janowi Kazimierzowi i jego otoczeniu powrót do Rzeczypospolitej.

W łańcuckim zamku, gdzie rezydował polski monarcha, przeprowadzono w drugiej połowie stycznia 1656 roku wiele narad wojennych z hetmanami i najwyższymi dygnitarzami. Zapadły tu kluczowe decyzje związane z działaniami zbrojnymi. Co najważniejsze - zawiązano tu około 20 stycznia tzw. konfederację generalną. Był to rodzaj przymierza czy też porozumienia podpisanego w obecności króla przez najwyższych urzędników państwa i czołowych dowódców wojska polskiego. Celem tego przymierza było wzmocnienie woli walki z najeźdźcami. Dotyczyło to przede wszystkim wojska polskiego powracającego do wierności monarsze.

Akt generalnej konfederacji łańcuckiej znajduje się w zbiorach Biblioteki Czartoryskich w Krakowie. Dokument ten miał okazję przestudiować dr Andrzej Borcz. W rezultacie jego wszechstronnych i wnikliwych badań powstały pionierskie prace związane z przeszłością Łańcuta oraz całego regionu w okresie "potopu szwedzkiego". Wśród opracowań jest rewelacyjny artykuł pt. "Znaczenie Łańcuta w latach "potopu" 1655-1660". Osoby zainteresowane tą problematyką w szerszym zasięgu terytorialnym zachęcamy również do zapoznania się z następującymi książkami tego autora: "Działania wojenne na terenie Ziemi Przemyskiej i Ziemi Sanockiej w latach 1655-1657" oraz "Przemyśl 1656-1657". Informujemy, że historyczna Ziemia Przemyska i historyczna Ziemia Sanocka obejmowały orientacyjnie teren środkowej i wschodniej części obecnego województwa podkarpackiego. Wspomniane opracowania przedstawiają zmagania prowadzone na tym terenie - w tym słynną kampanię zimowo-wiosenną nad Sanem i Wisłokiem prowadzoną przez Stefana Czarnieckiego i Jerzego Sebastiana Lubomirskiego w marcu 1656 roku. Ze wszystkich tych publikacji wynika, że łańcucki zamek miał wielkie znaczenie dla przebiegu działań militarnych doby najazdu szwedzkiego i siedmiogrodzkiego.

Jak nas poinformował dr Borcz podczas spotkania autorskiego po wydaniu pracy "Działania wojenne na terenie Ziemi Przemyskiej i Sanockiej w latach 1655-1657" odczytany został nawet list gratulacyjny dla autora przesłany przez Ambasadę Królestwa Szwecji. Pan Borcz prowadził korespondencję z prof. Peterem Englundem - wybitnym szwedzkim badaczem i pisarzem, autorem książki "Niezwyciężony" (biografia króla Karola X Gustawa). Obaj autorzy wymienili się nawet swoimi książkami. Zdaniem dra Borcza konfederacja generalna zawiązana w Łańcucie warta jest materialnego upamiętnienia np. tablica/obelisk, należałoby też w przestrzeni publicznej mocniej zaakcentować znaczenie obronnej rezydencji Lubomirskiego i jej właściciela w dobie "potopu".

Publikacje dra Borcza dotyczące "potopu szwedzkiego" zostały wydane przed laty i nie są już dostępne w sprzedaży. Prace te dostępne są w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łańcucie (wypożyczalnia i czytelnia) i zapewne również w innych bibliotekach w naszym regionie.

Aby zapoznać się ze skondensowaną informacją dotyczącą konfederacji łańcuckiej wystarczy kliknąć poniższy link:

https://edukacjamuzealnalancut.blogspot.com/2016/01/konfederacja-uczyniona-w-ancucie.html

Red
REKLAMA
Oceń:
13 głosów
Jan Kazimierz Waza przybywa do Łańcuta w krytycznym momencie "potopu szwedzkiego", 5.0000 out of 5 based on 13 ratings
Red dodany
 
Odsłon: 3224
Dodaj zdjęcie

Waszym zdaniem (2)

Podaj login i hasło:
Login:
Hasło:
Skomentuj na forum:
Zarejestruj się
Jesteś już zarejestrowany na lancut.gada.pl? Zaloguj się
Imie lub nazwa:
Treść komentarza:
Przepisz niebieski tekst z obrazka wyżej:
Na forum istnieje możliwość oceny wypowiedzi, można oddawać głosy pozytywne jak i negatywne.
Najwyżej oceniane komentarze
Hunter  Znając mentalność Łańcucian i niektórych osób z pierwszych stron gazet, dla przypodobania się pewnej grupie ludzi, prędzej powstanie w Łańcucie pamiątkowa tablica/obelisk/pomnik dla upamiętnienia pana Tadeusza z Torunia niż króla Jana Kazimierza.
9 stycznia 2023
+21
-2
Ostatnio dodane komentarze
Bruce   o "Konfederacji łańcuckiej" i konfederatach łańcuckich na Wikipedii:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Konfederacja_%C5%82a%C5%84cucka
1 marca 2023
+6
-0
Hunter   Znając mentalność Łańcucian i niektórych osób z pierwszych stron gazet, dla przypodobania się pewnej grupie ludzi, prędzej powstanie w Łańcucie pamiątkowa tablica/obelisk/pomnik dla upamiętnienia pana Tadeusza z Torunia niż króla Jana Kazimierza.
9 stycznia 2023
+21
-2
Zgodnie z ustawą o świadczeniu usług droga elektroniczna art 14 i 15 (Podmiot, który świadczy usługi określone w art. 12-14, nie jest obowiązany do sprawdzania przekazywanych, przechowywanych lub udostępnianych przez niego danych) wydawca portalu lancut.gada.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść wypowiedzi zamieszczanych przez użytkowników Forum. Osoby zamieszczające wypowiedzi naruszające prawo lub prawem chronione dobra osób trzecich mogą ponieść z tego tytułu odpowiedzialność karną lub cywilną.
Przy komentarzu niezarejestrowanego użytkownika będzie widoczny jego ZAKODOWANY adres IP. Zaloguj/Zarejestruj się.
REKLAMA

Najpopularniejsze

Ostatnie komentarze

REKLAMA
 
telRedakcja telefon

795 977 761

alarmSkrzynka alarmowa

alert@lancut.gada.pl

emailRedakcja e-mail

redakcja@lancut.gada.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone lancut.gada.pl Projekt graficzny CePixel wykonanie eball hosting home.pl
Mapa strony | Zapytania Google
x