W zmaganiach prowadzonych w dniach 15-17 września uczestniczyła cała zmotoryzowana 10

Brygada Kawalerii dowodzona przez płk Stanisława Maczka. Oddziały polskie kierujące się do Lwowa

zmuszone były przebijać się przez pozycje niemieckie zajmujące wieś Zboiska oraz okoliczne

wzgórza, położone na zachód od miasta. Same Zboiska zostały opanowane dość łatwo, natomiast

główne walki toczono o wspomniane wzgórza, szczególnie o wzniesienie o numerze 324 bronione

przez niemieckich strzelców górskich. Początkowo ataki nie przyniosły sukcesu, a przysporzyły

niestety dużych strat. Niemcy przeprowadzili nawet skuteczne kontrnatarcie. Tragiczne konsekwencje

ciężkich walk w przejmujący sposób zrelacjonował obecny na miejscu rotmistrz Ludwik Ferenstein -

oficer sztabu 10 BK: "… do prowizorycznie zrobionego szpitala zwożą rannych z linii frontu. Ciężko

rannych przynoszą na noszach lub kocach. Bardzo wielu z nich od razu umiera. Za budynkiem

chowają ich w jednej, wspólnej mogile. […] Ranni są wygłodzeni i cierpiący, a także dość długo

czekają na opatrunki. Brak też lekarzy i pielęgniarek. […] Obok budynku długa kolejka sanitariuszy z

noszami, jeden za drugim. To ranni, przemoczeni i zziębnięci, nieprzytomni, w agonii, co niektóry

nakryty płaszczem. Ponieważ dolne sale są już zapełnione, z trudem wnoszą ich na pierwsze piętro.

Pochód ten podobny jest do karawany śmierci".

Wzgórze 324 udało się wreszcie zdobyć żołnierzom 10 BK atakującym jako piechota

szturmowa, broniące się oddziały niemieckie poniosły poważne straty i wycofały się. Jednak pomimo

sukcesu okupionego wieloma ofiarami, wskutek wkroczenia Armii Czerwonej na teren Polski 10

Brygada Kawalerii została wkrótce skierowana się na południe w kierunku granicy polsko-węgierskiej.

Dziękujemy dr Andrzejowi Borczowi za zwrócenie nam uwagi walki o Zboiska w kontekście

prac poszukiwawczych, które to właściwie będą miejscu wznowione. Badacz zwrócił uwagę na to, że

podczas walk 16 września w Zboiskach ciężkiej rany doznał ppłk Janusz Bokszczanin - dowódca 10

PSK, który zmuszony był wówczas opuścić jednostkę. Na starej nekropolii znajduje się krzyż

upamiętniający polskich żołnierzy poległych w Zboiskach we wrześniu 1939 roku. Dr Borcz podkreślił

również i to, że prace sondażowe i poszukiwawcze prowadzone już były przez Biuro Poszukiwań i

Identyfikacji IPN w rejonie cmentarza w Zboiskach przed laty, ostatnio w 2019 roku.

Podajemy link do publikacji przedstawiającej zarys wrześniowych bojów w rejonie

miejscowości Zboiska:

https://wielkahistoria.pl/bitwa-pod-zboiskami-we-wrzesniu-1939-roku-zmarnowane-

zwyciestwo-pancerniakow-stanislawa-maczka/